Zer da katastroa?
Higiezinen Katastroa, Arabako Foru Aldundiaren Katastro Zerbitzuaren menpeko administrazio-erregistro bat da. Erregistro horretan, landa, hiri eta ezaugarri berezietako higiezinak deskribatzen dira.
Ondasun higiezinen katastro-deskribapenean, higiezin horien ezaugarri fisikoak, juridikoak eta ekonomikoak azalduko dira, kokapena, katastro-erreferentzia, azalera, erabilera, laborantza, adierazpen grafikoa, katastro-balioa eta katastro-titularra, besteak beste.
Ondasun higiezinen katastro-deskribapenean jasotako datuak errealitatearekin bat datozela bermatzeko helburuarekin, derrigorrezkoa da ondasunak eta ondasun horien inguruko aldaketa guztiak Higiezinen Katastroan sartzea.
Zenbait prozedura daude datu horiek sartzeko, sortuko duen jazoera, ekintza edo negozioaren arabera. Prozedura horien artean, ondokoak nabarmentzen dira: katastro-titularrek egiten dituzten aitorpenak, Notarioek edo Jabetzen Erregistratzaileek, Udalek eta zerga eta hirigintza kudeaketako ekintzetan esku hartzen duten Administrazioek egindako jakinarazpenak.
Trebakuntza, mantentze-lana, berrikusketa eta katastroari datxezkion beste funtzio batzuk Arabako Foru Aldundiaren eskumen izango dira soilik, bai zuzenean, bai finkatutako baldintzen arabera udalekin egiten dituen lankidetza-hitzarmenen bidez. Gainera, beste administrazio publiko batzuek erabiltzeko moduko datu-base gisa egituratu beharko da katastroa.
Ondasun higiezinen balorazioari dagokionez, urtero jaso eta onartzen diren merkatu-azterketei dagokien balorazio-atalak zehazten du udalerri bakoitzeko Baloreen Ponentzia. Hori, baloraziorako arau teknikoak eta lurzoruaren eta eraikinen balioen koadro-markoa aplikatuz egiten da, izaera naturaleko eta landatarreko ondasun higiezinen balioa zehazteko helburuarekin.
Katastroak jatorriz zerga-helburua zuen; horrela bada, beharrezko informazioa emango du estatu, erkidego eta udal Administrazioek ezarritako zerga-figurak kudeatzeko, biltzeko eta kontrolatzeko. Horretarako, Katastroak ondasun higiezinen errolda, horren titulartasuna eta katastro-balioa emango ditu. Katastro-balioa higiezin bakoitzari dagokion administrazio-balio bat da eta titularraren gaitasun ekonomikoa zehazteko aukera ematen du.